Komosa ryżowa — jak gotować, jakie ma wartości odżywcze i co to w ogóle jest

Zaczy­na­jąc od koń­ca, komo­sa ryżo­wa (Che­no­po­dium quinoa Willd.) jest jed­no­rocz­ną rośli­ną zali­cza­ną do rodzi­ny szar­ła­to­wa­tych (podob­nie jak ama­ran­tus), dora­sta­ją­cą do wyso­ko­ści 2 m. W Pol­sce jest efe­me­ro­fi­tem, czy­li gatun­kiem zawle­czo­nym tu z innych zakąt­ków świata.

Pier­wot­nie komo­sa ryżo­wa upra­wia­na była w Ame­ry­ce Połu­dnio­wej, ale ze wzglę­du na jej wyso­kie war­to­ści odżyw­cze i łatwość upra­wy (powiedz­my — ptac­two jej “nie rusza”, choć wyma­ga dość spe­cy­ficz­nych warun­ków), z powo­dze­niem upra­wia­na jest w takich kra­jach jak Sta­ny Zjed­no­czo­ne Ame­ry­ki, Anglia, Fran­cja, Niem­cy, Holan­dia, Bel­gia czy Hisz­pa­nia. Nadal na sze­ro­ką ska­lę upra­wia­na jest w Peru, Boli­wii i Ekwadorze.

Jadal­ną czę­ścią komo­sy są obłu­ska­ne i pozba­wio­ne owoc­ni nasio­na. Oczysz­cza­nie orzesz­ków jest nie­zbęd­ne, gdyż zewnętrz­na war­stwa ziar­na jest boga­ta w sapo­ni­ny, któ­re nada­ją komo­sie obrzy­dli­wie gorz­ki smak, chro­nią­cy ją przed szkodnikami.

Jak gotować komosę ryżową

Komo­sę ryżo­wą gotu­je­my w dwu­krot­nie więk­szej obję­to­ścio­wo ilo­ści wody, czy­li np. szklan­ka komo­sy — dwie szklan­ki wody, do chwi­li, aż wpi­je ją całą. Goto­wa­nie trwa ok. 15 min. W tym cza­sie nasio­na dość moc­no pęcz­nie­ją i po ugo­to­wa­niu przy­po­mi­na­ją nie­co… wybla­kłe czer­wo­ne krwin­ki (ery­tro­cy­ty), tudzież spłasz­czo­ny kawior.

Jaki smak ma komosa ryżowa

Słod­ka­wy smak nasion komo­sy ryżo­wej to coś pomię­dzy orzesz­ka­mi a seza­mem. Wyczu­wal­ny jest też smak uma­mi, czy­li ten przy­jem­ny, mię­sny smak z tyłu języ­ka i pod­nie­bie­nia, choć w nie­znacz­nej ilo­ści. Dobrze ugo­to­wa­ne nasion­ka zacho­wu­ją syp­ką kon­sy­sten­cję, ale mimo wszyst­ko nie­zwy­kle łatwo utrzy­mać je na widelcu.

Wartości odżywcze komosy ryżowej

Nie­ste­ty, dla nasze­go port­fe­la komo­sa ryżo­wa będzie skład­ni­kiem anty­odżyw­czym, gdyż jest to nadal ziar­no dość dro­gie i nie zapo­wia­da się, że szyb­ko pota­nie­je. Jest to jej głów­na wada, choć w znacz­nym stop­niu rekom­pen­so­wa­na przez boga­ty smak i aro­mat oraz przy­zwo­itą war­tość odżywczą.

Głów­nym (wago­wo) skład­ni­kiem suche­go ziar­na komo­sy jest skro­bia, któ­ra sta­no­wi ok. 52%. Komo­sa ryżo­wa zawie­ra cał­kiem spo­ro dobrze przy­swa­jal­ne­go biał­ka, bo ok. 14%. Jak w przy­pad­ku więk­szo­ści pro­duk­tów roślin­nych, w komo­sie ryżo­wej znaj­dzie­my głów­nie jed­no- i wie­lo­nie­na­sy­co­ne kwa­sy tłusz­czo­we oraz nie­wiel­ką ilość kwa­sów tłusz­czo­wych nasy­co­nych, sta­no­wią­cych w sumie ok. 6% ziarna.

Minerały w quinoa

Z mine­ra­łów, w prze­li­cze­niu na zale­ca­ne dzien­ne spo­ży­cie, 100 g komo­sy ryżo­wej dostar­cza szcze­gól­nie dużo man­ga­nu (102%), magne­zu (49%) i fos­fo­ru (46%). Komo­sa ryżo­wa boga­ta jest w waż­ne dla zdro­wia meta­le jak miedź (30%), żela­zo (25%) i cynk (21%).

Witaminy w quinoa

Jeśli cho­dzi o wita­mi­ny, w komo­sie ryżo­wej (w 100 g w prze­li­cze­niu na ZDS) naj­wię­cej jest wita­min z gru­py B: kwa­su folio­we­go (46%), wita­mi­ny B1 i B6 (po 24%), B2 (19%). Komo­sa dostar­cza cał­kiem spo­ro wita­mi­ny E (alfa toko­fe­rol — ok. 12% ZDS).

Pod­su­mo­wu­jąc, komo­sa ryżo­wa obok ama­ran­tu­sa i kaszy gry­cza­nej sta­no­wi jeden z cen­niej­szych odżyw­czo skro­bio­wych pro­duk­tów spo­żyw­czych. Jej łagod­ny smak dobrze kom­po­nu­je się z prze­róż­ny­mi potra­wa­mi, nawet słod­ki­mi, nie domi­nu­jąc ich jednocześnie.

Źródła

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Quinoa
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/Efemerofit
3. http://nutritiondata.self.com/facts/cereal-grains-and-pasta/5705/2

Zobacz podobne przepisy

Ama­ran­tus — skład­ni­ki odżywcze Musli z jogur­tem kawowym Fasol­ka po bretońsku